Obecność tych barw ma swoje biologiczne uzasadnienie związane miedzy innymi z kamuflażem, upodobnianiem się do form trujących (mimikra), odstraszaniem potencjalnych wrogów, pomagają w termoregulacji czy w końcu zachęcają osobniki płci przeciwnej do podjęcia godów. Barwy motyli mogą mieć dwa źródła swego pochodzenia.

Z tego też względu wyróżnia się dwa typy barw: są nimi

• barwy pigmentowe
• barwy strukturalne.

Barwy pigmentowe pochodzą od barwników (pigmentów), które mogą być wytwarzane przez organizm albo też bezpośrednio z pożywienia (dotyczy gąsienic).
Wśród barwników wytwarzanych przez motyla można wyróżnić

• melaniny ,dające
  • barwy czarne
  • brunatne
  • czerwonobrązowe do ochrowo żółtych
• pterydyny, odpowiedzialne za kolor
  • biały,
  • żółty
  • czerwony 
• biliny
  • odcień niebieskozielony
• papiliochromy nadające kolor
  • żółty
  • czerwony

Barwniki przyjmowane z pożywieniem to głównie flawonoidy i karoteny (odpowiedzialne za żółcie, czerwienie i brązy).

Z kolei barwy strukturalne (nazywane czasem optycznymi) nie są związane z obecnością pigmentu, a jedynie ze specyficzną budową łusek pokrywających skrzydła motyla.
O końcowym efekcie i odcieniu barwy w tym przypadku decyduje wiązka światła rozpraszana przez mikrostruktury łusek (chitynowe listewki i pęcherzyki powietrza uwięzione między nimi). To dzięki ich obecności i zjawisku interferencji lub dyfrakcji fali światła widzimy intensywne barwy niebieskie, fioletowe czy zielone, które pod zmienionym kątem oglądania przybierają metaliczny blask.

Warto dodać, że niektóre motyle (np. przezierniki) mają skrzydła pozbawione łusek, a co za tym idzie są one przeźroczyste jak skrzydła much czy os.