menu
tytul: Rośliny żywicielskie i nektarodajne przelatki maturnytytul: Jak obserwować motyletytul: Motyle leśnetytul: Edukacjatytul: Programy ochrony motyli w Polsce i na świecietytul: Tajemnice nazw motylitytul: Polska Czerwona Księga Zwierząttytul: Mieniaki

Gatunki wskaźnikowe i osłonowe wśród motyli

W odniesieniu do ochrony różnorodności biologicznej jedną z bardziej interesujących koncepcji postępowania jest ochrona gatunków osłonowych lub parasolowych (w zasadzie są to dwie bliźniacze koncepcje) oraz taksonów wskaźnikowych.

Podstawą obu koncepcji jest założenie, że ochrona pojedynczych gatunków lub grup organizmów sprzyja zachowaniu szeregu innych zamieszkujących to samo siedlisko.

Początkowo wspomniane koncepcje stosowano niemal wyłącznie w odniesieniu do zwierząt kręgowych, a najbardziej znanym przykładem (podręcznikowym) może być casus puszczyka plamistego (Strix occidentalis). Ta północnoamerykańska sowa jest ściśle związana ze starymi lasami iglastymi porastającymi zachodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych. Ochrona tego gatunku zapewnia parasol i chroni w istocie również inne organizmy zamieszkujące te liczące nawet pół tysiąca lat starodrzewy.

Niewątpliwą zaletą koncepcji gatunków parasolowych/osłonowych jest prosta reguła wyboru obszarów przeznaczonych pod ochronę (co nie wymaga konsultacji z różnymi specjalistami) oraz bardzo oszczędna metoda badania efektywności tej formy ochrony, wyrażona wyłącznie w wartościach opisujących stan populacji wybranego gatunku.

Ostatnimi czasy koncepcję tą stosuje się również coraz częściej w odniesieniu do owadów. Przykładem może tu być obejmowanie ochroną w naszym kraju dziuplastych drzew rosnących w alejach przydrożnych, parkach miejskich, czy na groblach stawów, w których występuje chrząszcz pachnica dębowa (Osmoderma eremita). Wydaje się nawet, że szereg innych chronionych gatunków owadów, w tym motyli jest wprost wymarzonymi kandydatami do zastosowania tej formy ochrony krajowej bioróżnorodności.

W odróżnieniu bowiem od kręgowców wymagania owadów pod względem przestrzennym są zazwyczaj zdecydowanie mniejsze i jednocześnie bardziej specyficzne, dzięki czemu ochroną (poprzez konkretne owady) można objąć niewielkie powierzchniowo siedliska (np. źródliska) lub konkretne mikrosiedliska (np. dziuple w drzewach). W tym świetle ochrona owadów/motyli nabiera nowego i niezwykle istotnego znaczenia w krajowym systemie ochrony przyrody.

oserwisie
imgstopka
link terra