Mimikra i mimetyzm u motyli
Mimikra i mimetyzm to przykłady bardzo ciekawych antydrapieżniczych przystosowań spotykanych w świecie zwierząt.
Śmiało można o nich powiedzieć, że są swoistym rodzajem oszukańczego triku, którego zadaniem jest zwiększenie szansy na przeżycie w konfrontacji z potencjalnym drapieżcą.
Mimetyzm polega na upodobnieniu się zwierzęcia do środowiska życia (np. podłoża, kory drzewa, liścia). Upodobnienie to może odnosić się zarówno do kryptycznej barwy ciała, ale także może polegać na przybieraniu podobnych kształtów (ciała, skrzydeł) do kształtów przedmiotów znajdujących się w otoczeniu (gałązek, liści, kamieni, a nawet ptasich odchodów).
Najczęściej zjawisku mimetyzmu towarzyszy dodatkowo znieruchomienie ciała w obliczu zagrożenia. Mistrzami kamuflażu opartego o zasadę mimetyzmu wśród rzędu motyli są ćmy, czyli tzw. motyle nocne. Za dnia pozostają nieruchomo w miejscach, gdzie trudno je zauważyć ze względu na ich mimetyczne ubarwienie. Dobrym tego przykładem jest wycinka sierpianka (Drepana falcataria), która w doskonały sposób imituje liść. Innym, interesującym przykładem mimetyzmu jest nocny motyl z rodziny miernikowcowatych plamiec czeremszak (Abraxas sylvata), który z daleka do złudzenia przypomina ptasie odchody, przez co traci na atrakcyjności jako potencjalna ofiara.
Podobnie doskonale kamufluje się w ściółce dzienny motyl rusałka osetnik (Vanessa cardui), którego skrzydła w pozie spoczynkowej kolorystycznie przypominają wysuszone liście. Tego rodzaju adaptacje nie są typowe tylko dla postaci dorosłych. Możemy je również obserwować u gąsienic motyli. Dla przykładu larwy niektórych miernikowcowatych lub sówek swoim ubarwieniem przypominają igły sosny. Gąsienica ćmy pietnówki rdestówki (Melanchra persicariae) z rodziny sówkowatych swoim wyglądem naśladuje uschnięty, zwiędły liść pokrzywy.
Mimikra z kolei polega na upodobnieniu się gatunków bezbronnych do tych, które są drapieżnikami albo zawierają niebezpieczne trujące związki toksyczne i jadowite substancje. Doskonałym tego przykładem są przezierniki – motyle, które swoim wyglądem zewnętrznym naśladują osy. Także stadia młodociane, takie jak na przykład gąsienice zawisaka zmrocznika wilczomleczka (Hyles euphorbiae), przybierają jaskrawe czerwonobiało-czarne barwy, by zasygnalizować swoją trującą naturę.
Inne gatunki wykorzystują jeszcze inny fortel polegający na wykorzystaniu kontrastowego rysunku na skrzydłach przypominającego oczy w chwili zaskoczenia przez drapieżnika. Nagle pojawiające się wielkie oczy np. u rusałki pawik (Inachis io) mają skutecznie odstraszyć napastnika sugerując mu, że ma do czynienia z dużym zwierzęciem. Podobną imitację wielkich oczu posiada na grzbiecie gąsienica zawisaka zmrocznika gładysza (Deilephila elpenor).
